Lavurs
Lur lavurs èn las suandantas:
Sustegnair persunas en il mintgadi
- gidar umans, p.ex. cun far la duscha, cun far bogn u cun sa trair en e sa trair ora, quai cun laschar ad els uschè blera independenza sco pussaivel
- far la barba e far si chavels a persunas
- liquidar differentas lavurs da tegnairchasa, p.ex. far la laschiva, midar la rauba da letg u lavar giu la vaschella
- gidar la glieud tar la consumaziun dals pasts, quai cun resguardar nutriments spezials u dietas
- sustegnair persunas cun la sutga cun rodas u cun il rollatur
- metter en letg persunas malsaunas u adattar la posiziun da pazientas e pazients che ston star en letg
- sustegnair projects da prevenziun, sco campagnas da vaccinaziun
- accumpagnar persunas a la fin da lur vita
Tgirar umans
- observar la sanadad e surdar las persunas al persunal medical en cas da midadas sco er dar alarm en cas d'urgenza e prestar emprim agid
- mesirar la temperatura, la pressiun dal sang ed il puls
- prender emprovas dal sang e da l'urin e trametter quellas al labor
- preparar medicaments e dar quels tenor l'ordinaziun dal persunal da tgira
- dar squittas
- reglar infusiuns e nutrir artifizialmain pazientas e pazients
- midar faschadiras e tgirar plajas
- applitgar las reglas d'igiena e da segirezza, p.ex. dismetter correctamain il material duvrà u nettegiar e dischinfectar ils instruments
Organisar lavurs
- organisar il mintgadi dals umans e planisar activitads, p.ex. gieus u lavurs a maun
- planisar termins externs, p.ex. per la fisioterapia u per visitas tar la media u il medi, ed accumpagnar ils umans sche necessari
- preparar documents per la recepziun, per la dischlocaziun u per la relaschada d'ina persuna assistida
- controllar ils effectivs d'apparats, da medicaments e da nutriment ed empustar il material necessari
Scolaziun
Durada
3 onns
Furmaziun en la pratica
en ina instituziun da sanadad u dals fatgs socials
Furmaziun en scola
1 fin 2 dis per emna en la scola professiunala spezialisada
Roms professiunals
- lavurar en moda professiunala e metter il focus sin la clientella
- tgirar ed assister persunas en general ed en situaziuns pretensiusas
- liquidar lavurs medicinalas tecnicas
- promover e mantegnair la sanadad e l'igiena
- concepir il mintgadi
- surpigliar incumbensas da l'economia da chasa
- liquidar incumbensas administrativas e logisticas
Curs ordaifer il manaschi
emprender, approfundar ed exercitar las basas professiunalas, 34 dis durant 3 onns
Maturitad professiunala
Sche las prestaziuns da scola èn fitg bunas, pon las emprendistas ed ils emprendists frequentar supplementarmain la scola da maturitad professiunala.
Diplom
Spezialist / Spezialista da sanadad AFQ
Premissas
Furmaziun preliminara
- terminà la scola obligatorica
Pretensiuns
- plaschair dal contact cun umans
- abilitad da lavurar en in team e da communitgar, demananza curtaschaivla
- pazienza e respect
- sensibilitad e servetschaivladad
- moda da lavurar conscienziusa ed exacta
- senn da responsabladad
- dun organisatoric
- senn per schubradad ed urden
Furmaziun supplementara
Curs
purschidas da scolas spezialisadas e da scolas professiunalas spezialisadas sco er da federaziuns professiunalas.
Examen professiunal (EP)
cun attestat professiunal federal, p.ex.:
• Spezialist / Spezialista per tgira da lunga durada ed accumpagnament
• Coordinatur / Coordinatura da pratica medicala
• Cussegliader / Cussegliadra da malsognas respirativas
• Spezialist / Spezialista da diagnostica neurofisiologica
• Massader medical / Massadra medicala
• Sanitari / Sanitaria d'ambulanza
Examen professiunal superiur (EPS)
p.ex. Expert / Experta per analisas biomedicalas e gestiun da labor cun diplom federal u Expert / Experta da citodiagnostica cun diplom federal
Scola spezialisada superiura (SSS)
studis en roms parentads, p.ex.:
• Tgirunz / Tgirunza dipl. SSS
• Spezialist / Spezialista d'activaziun dipl. SSS
• Igienicher / Igienicra da dents dipl. SSS
• Spezialist / Spezialista da radiologia medicala dipl. SSS
• Spezialist / Spezialista per tecnica d'operaziun dipl. SSS
• Sanitari / Sanitaria da salvament dipl. SSS
• Analiticher biomedical / Analiticra biomedicala dipl. SSS
Scola auta spezialisada (SAS)
studis en secturs parentads, p.ex. bachelor of science en tgira u en fisioterapia. Tut tenor la scola auta spezialisada valan differentas cundiziuns d'admissiun.
Cundiziuns da lavur
Las spezialistas ed ils spezialists da sanadad collavuran stretgamain cun medias, cun gidanters da tgira e cun autras persunas spezialisadas dal sectur da sanadad. Ellas ed els portan vestgadira da lavur speziala, sco chamischas da tgira u chautschas da tgira. Las dunnas ed ils umens da professiun lavuran er la notg u las fins d'emna.
TLas spezialistas ed ils spezialists da sanadad lavuran en fitg differentas instituziuns da sanadad e dals fatgs socials, per exempel en ospitals, en clinicas psichiatricas, en centers da reabilitaziun, en centers da persunas attempadas e da tgira, en chasas per persunas cun impediments u en il sectur da la Spitex. Il martgà da lavur è fitg bun.
Ulteriuras infurmaziuns
OdASanté
3011 Bern
URL: www.odasante.ch