Lavurs
Spezialists e spezialistas da tgira accumpognan tut tenor direcziun uffants, persunas attempadas u persunas cun impediments corporals u mentals che dovran sustegn en lur mintgadi. Els accumpognan las persunas en differentas situaziuns dal mintgadi, gidan els da mangiar, tar l’igiena da corp e da sa muventar. Ultra da quai encuraschan els las persunas da tgirar contacts socials e da mantegnair e da rinforzar lur independenza.
Els exequeschan suandantas lavurs:
Sustegnair persunas en lur mintgadi
- surpigliar tut tenor direcziun uffants, giuvenils, persunas attempadas u persunas cun impediments
- esser responsabels per l’igiena da corp da las persunas: tut tenor la situaziun da la persuna sa quai esser da far endament ad insatgi da sa lavar u da far si chavels u da sa gidar cun la persuna da far quai u schizunt surpigliar tschertas chaussas sco tagliar unglas
- gidar da trair en resti u cussegliar tge resti eleger, per exempel per tschertas occurrenzas u per las stagiuns
- organisar cumpras per cuschinar tschaveras simplas ed equilibradas
- integrar creschids ed uffants vid las activitads en cuschina e da servir, gidar da mangiar sche necessari
- nizzegiar la chaschun da promover las abilitads da sa mover da persunas pli veglias u da persunas cun impediments, per exempel cun exercizis dal corp, cun gieus u cun lavurs da chasa adattadas.
- endrizzar locals d’inscunter e decorar els tenor situaziun correspundenta, tgirar plantas sco er mantegnair apparats ed infrastructura
- encuraschar las persunas da mantegnair u schizunt meglierar lur independenza uschè ditg ed uschè bain sco pussaivel
Organisar activitads socialas, educativas e culturalas
- organisar differentas activitads socialas sco festas, tschaveras cuminaivlas u excursiuns per promover ils contacts socials e la vita en cuminanza
- organisar program da temp liber u divertiment per svegliar e promover l’interess vid la vita culturala, per exempel producziuns cun saut u da chant u sairas da film
- structurar dis ed emnas, planisar latiers ensemen il mintgadi ed introducir rituals sco per exempel tschaveras regularas, excursiuns planisadas u festivar dis d’anniversari ed autras festas
- exequir differentas incaricas administrativas sco scriver rapports e brevs u communitgar cun autoritads e parents da las persunas assistidas
Scolaziun
Durada
3 onns, per creschids è ina furmaziun scursanida pussaivla
Direcziuns
- uffants
- persunas cun impediments
- persunas attempadas
- furmaziun generala
Furmaziun en la pratica
En in manaschi da la direcziun tschernida, per exempel en ina chasa da dimora u en ina canorta d’uffants
Furmaziun en scola
per ordinari 1½ dis per emna a la scola professiunala
Roms professiunals
- far diever da cumpetenzas transversalas
- accumpagnar en il mintgadi
- pussibilitar l'atgna autonomia e participaziun
- lavurar en in’organisaziun ed en in team
- agir en situaziuns d'accumpagnament specificas
- sustegnair furmaziun e svilup mantegnair e promover la qualitad da viver
Curs ordaifer il manaschi
Emprender ed exercitar a moda pratica las basas professiunalas, 20 dis durant 3 onns
Maturitad professiunala
Tar fitg bunas prestaziuns da scola po vegnir frequentada la scola da maturitad professiunala durant u suenter la furmaziun da basa.
Diplom
Spezialist / Spezialista da tgira AFQ
Premissas
Furmaziun preliminara
- temp da scola obligatoric terminà
Per creschids èsi pussaivel d'absolver la furmaziun da basa scursanida. Per infurmaziuns detagliadas pon ins s'infurmar tar l'uffizi per la furmaziun professiunala dal chantun.
Pretensiuns
- plaschair vi dal contact cun carstgauns
- pregnant senn per empatia
- stabilitad psichica ed abilitad da supportar squitsch
- buna demananza, abilitad da lavurar en in team, da schliar conflicts e da communitgar
- buna constituziun corporala
- ferm senn da responsabladad
- abilitad d’organisar
- flexibilitad: prontadad per temps da lavur irregulars
Furmaziun supplementara
Curs
purschidas d’associaziuns professiunalas e da scolas autas e spezialisadas
Qualificaziun supplementara
p.ex. manader / manadra d’ina canorta d’uffants pitschens
Examen professiunal (EP)
Cun certificat professiunal federal:
- accumpagnader social
- manadra da team en instituziuns socialas e medical-socialas
- spezialist da migraziun
- spezialista per tgira da lunga durada ed accumpagnament
- spezialist per tgira psichiatrica ed accumpagnament
- spezialista per l'accumpagnament da persunas impedidas
- accumpagnader socioprofessiunal
- Job Coach, integraziun da lavur
Examen professiunal superiur (EPS)
p. ex. manader d’instituziuns diplomà en il sectur social e social medicinal, supervisura - coach, cussegliader d'organisaziun
Scola spezialisada superiura (SSS)
pedagoga sociala dipl. SSS, pedagog da l’uffanza dipl. SSS, animatura da communitads dipl. SSS, manader socioprofessiunal dipl. SSS
Scola auta spezialisada (SAS)
p.ex. Bachelor of Arts/Science (SAS) en lavur sociala u Bachelor of Science (SAS) en psicologia applitgada. Tut tenor scola auta spezialisada valan differentas cundiziuns d’admissiun.
Cundiziuns da lavur
Spezialistas e spezialists da tgira stattan en stretg contact cun las persunas ch’els accumpognan durant activitads da mintgadi en lur mintgadi da lavur. Per part han els er contact cun lur confamigliars e cun autoritads. Tut tenor instituziun lavuran els en in team cun spezialists dal fatg ord il sectur social e pedagogic. La glieud da professiun ha savens temp da lavur irregular e ston per part er lavurar las dumengias u dis da festa.
Spezialists e spezialistas da tgira pon lavurar en differentas instituziuns: en canortas, en centers per uffants u giuvenils, chasas per persunas attempadas sco er en instituziuns per carstgauns cun impediments corporals u mentals. Sche las persunas da professiun sa furman vinavant pon ellas surpigliar pli tard posiziuns en la gestiun u en il management da instituziuns.